Kleur in de wintertuin.

Van de vier jaargetijden is de winter nog steeds het minst gewaardeerde tuinseizoen. Veel tuiniers richten zich volledig op de zomer waardoor er na dit seizoen vaak niet veel valt te beleven in hun tuin. Met als resultaat een vaak kaal en levensloos aanzicht waar niemand vrolijk van wordt. Wanneer we ons een beetje meer gaan verdiepen in dit seizoen zal blijken dat de winter zeker niet kleurloos hoeft te zijn.

Na de uitbundige bloei van de zomer zijn er veel planten die bloeien tot aan de eerste vorst. Veel rozen bijvoorbeeld bloeien nog lang door na de zomer. Door optimaal gebruik te maken van laatbloeiers in de herfst, zoals asters en herfstchrysanten en vroegbloeiers in de lente, zoals sneeuwklokjes, verkort u het winterseizoen.

Cambridge University Botanic Garden

Als na de herfstbloei in uw tuin dan eenmaal de winter begint dan zijn er meer dan genoeg manieren om kleur in uw tuin te genereren.

• Afgestorven plantdelen: Veel tuiniers beschouwen de dode en afstervende stengels van vaste planten als op te ruimen rommel. Planten kunnen echter zowel dood als levend mooi zijn. Het is de moeite waard om de tijd te nemen rond een herfstborder te lopen om te zien hoe zomerbloemen zich afkeren van kleur en uitgroeien tot sculpturen. Vooral bij een droge herfst kunnen veel vaste planten een prachtig skelet vormen.  Vorst, sneeuw en vooral rijp zal alles met een laagje ijskristallen bedekken. De bruine kleur van de herfst wordt omgetoverd tot een wit sprookje. Voorbeelden van deze planten zijn: Achillea, Agastache, Astilbe, Echinacea, Monarda, Nepata soorten, Phlomis, Rodgersia, Rudbeckia, Sedum cultivars.
• Groenblijvers: Er is een grote keuze aan sparren en dennen die voor het nodige groen in allerlei tinten voor onze tuin zorgt. Daarnaast zijn er veel heesters die hun blad in de winter behouden. Hedera kan in de winter een prachtige groene bekleding vormen voor uw schutting of als groenblijvende bodembedekker. Voorbeelden van groenblijvende heesters zijn: Aucuba, Andromeda, Buxus, Cotoneaster, Camellia, Calluna (struikheide), Hebe, Gaultheria, Ilex, Hypericum, Liguster, Leucothoe, Pernettya, Photinia, Pieris.

  Callicarpa bodinieri

• Winterbloeiers: Er zijn verschillende soorten heesters die bloeien in het late najaar, hartje winter of het vroege voorjaar. Er zijn bloembollen welke al in de winter gaan bloeien. En er zijn vaste planten die bloeien in de winter. Voorbeelden van echte winterbloeiers zijn: Chimonanthus praecox, Daphne mazereum, Erica darleyensis, Hamamelis mollis, Jasminum nudiflorum, Viburnum soorten, Helleborus, Convallaria, Forsythia, Callicarpa.
• Stammen en takken: Veel bomen bezitten stammen die in de winter zeker de moeite waard zijn om te bewonderen. Dit kan zijn door hun structuur en/of door de kleur. Ook heesters kunnen door hun gekleurde takken een vrolijk aandoend geheel vormen. Voorbeelden van fraaie boomstammen/takken zijn: Betula utilis/ermanii/costata/nigra, Prunus maackii/serrula, Cornus soorten, Acer griseum/capillipes.
• Grassen: Naast kleur aan de tuin geven deze planten ook een speels en levendig karakter aan uw tuin. Veel grassoorten blijven groen in de winter. Goede keuzes voor grassen in de winter zijn bijvoorbeeld: Calamagrostis, Cortedaria, Deschampsia. Miscanthus sinensis ‘Silberturm’.
• Bessen/vruchten: De bessen/vruchten die al eerder hun opwachting maakten zitten vaak nog aan de takken. Zij zorgen niet alleen voor kleur maar zijn een belangrijke voedselbron voor o.a vogels. Een goed voorbeeld hiervan zijn rozenbottels. Andere voorbeelden zijn: Aronia, Berberis, Cotoneaster, Euonymus, Rhus, Viburnum (opulus).

Veel groenblijvende heesters wensen een zure grond. Bladhoudende planten verdragen in de regel geen ochtendzon: na elke nachtvorst ontdooien de bladeren te snel, waardoor schade ontstaat. Groenblijvers kunnen in de regel goed in halfschaduw staan. In tegenstelling tot de meeste bladverliezende heesters worden de groenblijvende heesters met kluit geleverd waardoor ze meestal iets duurder in aanschaf zijn. De verdamping via het blad gaat ook in de winter door, zodat de wortels minder mogen beschadigen om de wateropname zeker te stellen. In vorstperiodes gaan de bladeren vaak verticaal afhangen omdat de wateropname dan stagneert.

Cambridge University Botanic Garden

Door beschutte plekken in de tuin te maken en voor genoeg vruchtdragende heesters te zorgen trekt u ook in de winter dieren zoals vogels en egels aan. Dit verhoogt zo ook uw tuinplezier in de winter. Verder doet een goede, sfeervolle tuinverlichting ook wonderen.