De opkomst van beton en asfalt waar het eens groen was, een overheid die steeds minder geld beschikbaar heeft voor natuurgebieden, doe daar de intensieve landbouw bij en je kunt bedenken dat de natuur de afgelopen jaren steeds verder onder druk is komen te staan. De natuur in steden en dorpen wordt dus steeds belangrijker.
Dieren gebruiken ons privé-groen als ‘stapsteen’ om van de ene groene zône in de andere te komen. Vaak zijn tuinen nog de enige mogelijkheid. Neem de merel die vanuit het buitengebied de stadstuin heeft gekoloniseerd. Ook grote bonte spechten, sperwers, ijsvogels en egels worden in tuinen gesignaleerd. En denk eens aan al die kikkers, padden, salamanders, libellen, vlinders en andere insecten.
Als we naar het vogelbestand in ons land kijken kunnen we constateren dat bepaalde vogelsoorten jaarlijks 5 tot 10 % in aantal afnemen en er zelfs soorten zijn die totaal aan het verdwijnen zijn.
Organisatie’s zoals de Vogelbescherming en VARA Vroege Vogels hebben een aantal jaren geleden de handen ineen geslagen en hebben d.m.v een aantal projecten getracht het tij te keren en inmiddels zijn de eerste positieve uitwerkingen hiervan zichtbaar.
Tuinreservaten
Het initiatief om particulieren tuineigenaren te motiveren hun tuin zo vogelvriendelijk mogelijk in te richten heeft veel mensen aangesproken. Inmiddels zijn er zo’n 4000 tuineigenaren in Nederland die met het project: tuinreservaten meedoen. Tezamen zijn zij goed voor 1,2 miljoen m2 milieu en diervriendelijke tuin.
Is mijn tuin een tuinreservaat? Doe de test.
Tuintrends
Vooral aan het eind van de vorige eeuw veranderde veel tuinen in zgn. parkeerplaatsen, het beton won het van aarde en beplanting. Het drukke bestaan van ons resulteerde in dalende belangstelling voor het echte tuinieren, de tuin mocht geen tijd meer kosten en dit ging ten koste van groen in de tuin. De tuin was geen tuin meer maar werd een verlengstuk van de huiskamer. In veel tuinen verdween de aarde compleet en ontstond een trendy showroom met loungeset, spiegels en een enkele plantenbak. Menig voortuin werd een parkeerplaats.
De trends in tuinenland staan haaks op de behoefte van de dieren. Steen, beton en asfalt winnen het van kleurrijke plantenborders en gazons met madeliefjes. Kale schuttingen hebben de plek ingenomen van heesterhagen, en groenverzorgers zijn tegenwoordig stratenmakers.
Gelukkig is er langzaam maar zeker een verandering zichtbaar in de manier waarop onze tuin wordt ingericht. Vanaf begin van deze eeuw is er mede door de aandacht die organisatie’s als de Vogelbescherming, I.V.N en Vroege vogels aan het probleem besteden een positieve verandering zichtbaar. Vooral stedelingen zoeken steeds meer naar manieren om hun directe woonomgeving groener en diervriendelijker te maken. Er ontstaan groendaken, muurtuinen en buurttuinen die allemaal meewerken aan een grotere biodiversiteit in de stad.
De vogelvriendelijke tuin.
De beplanting
Een tuin moet uiteraard veel gevarieerd groen bevatten, planten, struiken en bomen zorgen voor bescherming en voedsel. Kies voor beplanting die vogels iets te bieden hebben.
Zorg ook voor enkele open plekken aarde waar vogels kunnen struinen naar voedsel zoals wormen.
Er zijn veel mooie bomen voor de tuin die bessen dragen deze zijn bij uitstek geschikt. Enkele voorbeelden hiervan zijn appelbomen, zoete kers, lijsterbes, Meelbes, pruim, hulst en morel.
Een goede border voor vogels bestaat uit veelal inheemse planten in verschillende hoogtes en dicht tegen elkaar geplant. Zorg ervoor dat de bloei van deze beplanting zoveel mogelijk verspreid is door het jaar. Bloemen trekken insecten aan die op hun beurt voedsel vormen voor vogels. Uitgebloeide bloemen vormen uitstekend nestmateriaal voor onze gevederde vrienden en de zaden ervan vormen weer voedsel. Merels zoeken bijvoorbeeld graag voedsel tussen compacte bodembedekkers.
Bekijk hier de planten die worden geadviseerd door de Vogelbescherming.
Water in de tuin.
Vijvers hebben een grote aantrekkingskracht op merels, huismus, spreeuw en vink. Ze drinken er graag of nemen een bad. In kleine tuinen of een balkon kunnen drinkschalen ook een prima alternatief hiervoor zijn. Maak een geleidelijk aflopende grindrand langs de vijver zodat het water toegankelijk word voor de vogels, ook een zogenaamde moerasrand voldoet erg goed.
Zorg ervoor dat het ondiepe gedeelte in de zon ligt en bedek ongeveer 30 % van de vijver met drijfplanten. De vijver is het liefst niet dieper dan 80 cm. Een vijver heeft natuurlijk wel zo af en toe wat aandacht en onderhoud nodig, dit bestaat o.a uit het uitdunnen van de planten en het in de zomer regelmatig bijvullen met water.
Lees hier alles over vogelvriendelijke vijvers.
Tuinonderhoud.
Voor een vogel hoeft u de tuin niet op te ruimen. Een vogel wil geen keurige tuin, een vogel wil een tuin met voedsel en schuilplaatsen. Een beetje minder onderhoud aan de tuin vergroot juist de overlevingskansen van vogels. Vooral in de winter.
Wat kunt u bij het tuinieren doen (of laten) om de vogels te helpen?
-Stel zoveel mogelijk onderhoud uit tot het eind van de winter.
-Laat afgevallen blad liggen, of hark het in de borders. Er zitten veel insecten tussen.
-Laat uitgebloeide planten staan tot het voorjaar. Zaadeters zijn er dol op.
-Snoei struiken niet, of niet tegelijk. Struiken zijn belangrijk als schuilplaats.
-Gebruik snoeihout en afgevallen takken voor een takkenrichel. Daarin zitten vogels beschut.
-Snoei bessenstruiken pas tegen het voorjaar. De vitaminerijke bessen zijn waardevol voedsel.
Groendaken en muurtuinen.
Platte of schuin aflopende daken zonder dakpannen zijn zeer geschikt voor beplanting. vaak word er gekozen voor een Sedum-beplanting maar steeds vaker bevat een groendak een gevarieerde beplanting van droogteminnende kruiden, veelal inheemse soorten. Een groendak of muurtuin heeft naast de vele voordelen voor vogels meer te bieden, zo is het een natuurlijke isolatielaag waardoor in de zomer de ruimte eronder koeler is en in de winter houdt het juist warmte vast. Ook heeft het een functie als regentuin, het water wordt opgeslagen en geleidelijk weer afgegeven en filtert het bijvoorbeeld van fijnstof.
Bekijk bij onderstaande links welke mogelijkheden er nog meer zijn:
- Begroeide schutting
- Begroeide gevel
- Takkenril
- Stapelmuur
- Vogelbosje
- Composthoop
- Wilgentenen schutting
Tagged: Green roof, IVN, Plant, Sedum, Succulent plant, Tuinreservaat, VARA, Vogelbescherming, Vogels in de tuin, Vroege Vogels
