Net buiten het centrum van Zwolle, midden in een oude wijk, bevindt zich mijn verborgen stadstuin. Deze paradijselijk groene wereld van ruim duizend vierkante meter, is enkel met sleutels toegankelijk.
Een afspraak maken voor een rondleiding als groep, of gewoon op een open dag langs komen, kan natuurlijk ook. Wie in de tuin is, merkt praktisch niets van de twee- tot drie verdiepingen tellende huizen en de omringende stad.
Toen ik aan deze tuin begon, wilde ik bereiken dat de weelderig groene ruimte telkens als ik er doorheen zou wandelen om me heen zou veranderen.
Verdiepte paden slingeren in vloeiende lijnen door het gras, onder de oude fruitbomen door – die ik behield – en langs diverse bloembedden, die ik ontwierp. Op allerlei heel precies uitgekiende plekken staan eilandjes en schiereilandjes van groensculpturen en veldboeketten, die uit donkere achtergronden opdoemen, wat soms dramatische lichteffecten oplevert. Deze eilandjes werken als een caleidoscoop; terwijl je er door- en omheen loopt, wisselen de perspectieven en coulissen.
Mijn verborgen stadstuin bestaat uit diverse ruimtes die in elkaar overvloeien, omringd door het overvloedige groen van meters hoge, hier en daar bijna tropisch aandoende bosranden. De tuin is als het ware een grote open plek in een bos, dat er niet is.
Deel van de ‘hortensiaheuvel’ in november met ook dan een rijk gedetailleerde eenheid van vorm, kleur en textuur van blad en bloem. Op de achtergrond o.a. Aucuba japonica ‘Rozannie’, Rhododendron ponticum ‘Graziella’, Hydrangea aspera ‘Bellevue’, H. aspera ‘Sargentiana’ en H. ‘Blue Deckle’, daar doorheen verschillende soorten Clematis. Achter de goudschubvaren Dryopteris affinis, Rhododendron impeditum, Hosta ‘Halcyon’ en Rhododendron recurvoides loopt het van hieruit onzichtbare pad tussen de grasheuvel en de ‘hortensiaheuvel’.
Vanaf ons huis niet te zien, verderop in het wat grotere deel van onze tuin, ligt een grasheuvel die ruim dertig jaar geleden kon groeien door alle aarde die ik toen uit de verdiepte paden heb geschept. Terwijl de door het gras vloeiende paden over het algemeen duidelijk zichtbaar zijn, geldt dat niet voor allerlei paadjes tussen de borders. Zo zie je het smalle pad achter de grasheuvel pas als je er min of meer toevallig voorstaat.
Onder de oude appelboom ligt de grasheuvel met het van hieruit onzichtbare pad. Hoog boven de hortensia’s uit rijst Magnolia grandiflora.
De linkerkant van dit verborgen paadje wordt gevormd door het begroeide talud van de grasheuvel terwijl aan de andere kant de helling van een hortensiaheuvel lijkt op te doemen. Vanaf de grasheuvel gezien vloeit de taludbeplanting naadloos over in de hortensia’s op de achtergrond. Terwijl de blauwgrijs getinte bladeren van een aantal soorten rododendron – en vooral die van Hosta ‘Halcyon’- reflecteren in hemelsblauwe clematissen, rijmt het Suede-achtige indumentum van Rhododendron recurvoides op het wat minder uitgesproken bruine viltlaagje onder het glanzende blad van de hoog boven de hortensia’s uitrijzende Magnolia grandiflora.
Hoogzomer, zicht vanaf het gras op de hortensia’s. De beplanting op de randborder van de grasheuvel loopt, zo op het oog, naadloos over in de ‘hortensiaheuvel’. Met o.a. vlnr een Rhododendron oreotrepus hybride, Buxus sempervirens ‘Blauer Heinz’, de goudschubvaren Dryopteris affinis, de kleine zeegroene blaadjes van Rhododendron impeditum, Hosta ‘Halcyon’ en Rhododendron recurvoides. Op de achtergrond diverse hortensia’s met clematissen erdoor. Bovenin lijkt de Hydrangea aspera ‘Sargentiana’ op te gaan in de Magnolia grandiflora.
Van achteren naar voren groeien o.a. een Rhododendron oreotrepus hybride met blauwgrijze blaadjes, Buxus sempervirens ‘Blauer Heinz’, Dryopteris affinis, Rhododendron impeditum, Hosta ‘Halcyon’ en Rhododendron recurvoides met haar bruine indumentum aan de onderkant van het blad. Rechts een helling van diverse hortensia’s en clematissen.
Deze ‘heuvel’ van hortensia’s is slechts suggestie want al deze planten staan op het maaiveld. Door de opbouw van laagblijvende hortensia’s vooraan en hogere tot zeer hoge soorten en cultivars op de achtergrond wordt echter de suggestie van een helling gewekt.
Aan de linkerkant van het pad groeien o.a. een Rhododendron oreotrepus hybride, Buxus sempervirens ‘Blauer Heinz’, net zichtbaar linksachter Dryopteris affinis, rechts daarvan de lichtbruine bladeren van Rhododendron pachysanthum, Hosta ‘Halcyon’ en uiterst links Rhododendron recurvoides. Rechts van het midden schemeren de gele halmen van Phyllostachys aureosulcata door het groen. Rechts de helling van de ‘hortensiaheuvel’. Aan het eind van dit pad kun je zowel rechts- als linksaf, maar dat is een ander verhaal.
En de grasheuvel dan? Dit enige echte heuveltje in mijn verborgen stadstuin is uiteindelijk niet veel meer dan een geaccidenteerd grasveldje, maar wel een met ruimtelijk effect.
Tagged: De Verborgen stadstuin, Garden Design, Harry Pierik, Harry Pierik's Verborgen stadstuin, Nederlandse Tuinarchitectuur, Nederlandse Tuinenstichting, Tuinarchitectuur, Tuinieren in de lage landen
